تیروئید یکی از غدد مهم بدن است که مسئول تنظیم متابولیسم و تولید هورمون های انرژی زا می باشد. زمانی که تیروئید به درستی عمل نکند و هورمون های کافی تولید نکند، به کم کاری تیروئید دچار می شویم. این بیماری می تواند باعث مشکلاتی مانند خستگی، افزایش وزن، افسردگی و خشکی پوست شود. عوامل مختلفی مانند تغذیه نامناسب، استرس و بیماری های خودایمنی ممکن است موجب بروز این اختلال شوند.
با توجه به شیوع زیاد کم کاری تیروئید، آگاهی از علل، علائم و درمان های آن بسیار مهم است. در این مقاله علل اصلی کم کاری تیروئید، درمان تروئید کم کار در طب سنتی مثل گیاهان دارویی و تغییرات رژیم غذایی را بررسی می کنیم. همچنین تأثیر تغییرات فصلی بر عملکرد تیروئید را نیز بررسی خواهیم کرد.
قبل از ادامه مقاله، توصیه می کنیم با تست آنلاین مزاج شناسی بوعلی سینا، مزاج خود را بشناسید.
تیروئید چیست؟
تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل است که در قسمت جلویی گردن قرار دارد و مسئول تولید هورمون‌های تیروئید است. این هورمون‌ها شامل تیروکسین (T4) و تری یدوترین (T3) می‌باشند که نقش بسیار مهمی در تنظیم متابولیسم بدن دارند. این هورمون‌ها به تنظیم فرآیندهای مختلف بدن مانند سوخت و ساز، دمای بدن، ضربان قلب، رشد، و همچنین عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کنند.
غده تیروئید تحت کنترل هورمونی به نام هورمون تحریک‌کننده تیروئید (TSH) است که از غده هیپوفیز در مغز ترشح می‌شود. وقتی سطح هورمون‌های تیروئید در خون کاهش یا افزایش می‌یابد، ممکن است مشکلاتی به نام پرکاری تیروئید یا کم‌کاری تیروئید ایجاد شود که هریک علائم خاص خود را دارند.
-
پرکاری تیروئید: زمانی که غده تیروئید هورمون‌های تیروئید بیش از حد تولید می‌کند، می‌تواند باعث افزایش سرعت متابولیسم بدن شود که نشانه‌هایی مانند کاهش وزن، افزایش ضربان قلب، عرق کردن زیاد و اضطراب به همراه دارد.
-
کم‌کاری تیروئید: زمانی که غده تیروئید هورمون‌های کافی تولید نمی‌کند، ممکن است باعث کاهش سرعت متابولیسم بدن شود که می‌تواند منجر به افزایش وزن، خستگی، افسردگی و خشکی پوست شود.
مشکلات تیروئید می‌توانند تأثیرات زیادی بر روی سلامت فرد داشته باشند و برای درمان آن‌ها معمولاً نیاز به تشخیص دقیق و مصرف داروهای خاص یا در موارد شدیدتر جراحی می‌باشد.
علت کم کار شدن غده تیروئید چیست؟
کم کاری تیروئید ممکن است به دلیل یک بیماری خودایمنی ایجاد شود. در این حالت سیستم ایمنی بدن غده تیروئید را به عنوان یک عامل بیگانه شناسایی کرده و به آن حمله می کند. این مشکل اغلب در زنان مشاهده می شود. همچنین مشکلات روحی و استرس نقش زیادی در بروز این بیماری دارند. استرس زیاد، نگرانی و ناراحتی های روحی که ناشی از غذاهای ناسالم و سرد مانند شکر چغندر و نمک تصفیه شده هستند، می توانند عملکرد تیروئید را مختل کنند.
پیشنهاد ویژه: استفاده از داروگیاهی پاکسازی رحم
علائم کم کاری تیروئید
علائم زیر می توانند نشان دهنده کم کاری تیروئید باشند و نیاز به بررسی بیشتر دارند:
- اختلال در نظم قاعدگی در زنان
- ریزش مو
- احساس ضعف و خستگی زیاد
- حساسیت به سرما و سختی در تحمل آن
- افسردگی و ناراحتی روحی
- اضافه وزن یا سختی در کاهش وزن
- خشکی و زبری پوست
- کاهش میل جنسی
- ضعف حافظه و مشکل در تمرکز
- یبوست و مشکلات گوارشی
چرا کم کاری تیروئید در زنان باردار شایع تر است؟
کم‌کاری تیروئید در دوران بارداری یکی از مشکلات شایع است که می‌تواند بر سلامت مادر و جنین تاثیرات قابل توجهی بگذارد. در این وضعیت، غده تیروئید به اندازه کافی هورمون‌های تیروئید تولید نمی‌کند که منجر به کاهش متابولیسم بدن می‌شود. در دوران بارداری، نیاز بدن به هورمون‌های تیروئید افزایش می‌یابد و در صورت عدم درمان، ممکن است مشکلاتی مانند سقط جنین، زایمان زودرس، افزایش فشار خون، مشکلات قلبی و اختلالات رشد جنین به‌وجود آید. علائم کم‌کاری تیروئید ممکن است با علائم طبیعی بارداری مانند خستگی، افزایش وزن، افسردگی و خشکی پوست مشابه باشد، بنابراین تشخیص آن نیازمند آزمایش‌های هورمونی است.
درمان کم کاری تیروئید با طب سنتی
طب سنتی ایرانی برای درمان کم کاری تیروئید روش های موثری دارد که شامل توصیه های غذایی، دارویی و یداوی می شود.
توصیه های غذایی
برای بهبود عملکرد تیروئید، مصرف شیره انگور، فالوده سیب، شیربادام، دمنوش بابونه، دمنوش مرزنجوش، عسل و سیاه دانه مفید است.
توصیه های دارویی
مصرف مرزنجوش به صورت جامع خوراکی، هفته ای دو بار، قطره مرزنجوش جامع در بینی، هفته ای دو بار، روغن بنفشه کنجدی، شب ها دو قطره در هر بینی و استفاده از اسپند به مدت ۱۴ روز از جمله داروهای مفید در این زمینه هستند.
توصیه های یداوی
ماساژ زیر گلو با روغن بابونه و ضماد سبزی گشنیز ساطوری شده روی گلو می تواند به بهبود وضعیت کمک کند. همچنین قراردادن پودر نوره طبیعی روی گردن به مدت دو دقیقه، هفته ای سه بار و مالیدن حنا به گردن پس از استفاده از نوره به مدت چند دقیقه از روش های یداوی مفید است.
پیشنهاد مصرف: بسته به نوع مزاج خود می توانید از روغن ماساژ گرم یا روغن ماساژ سرد استفاده کنید.
گیاهان دارویی در درمان کم‌کاری تیروئید
گیاهان دارویی می توانند به بهبود عملکرد تیروئید و کاهش استرس و التهاب کمک کنند. در اینجا چند گیاه مفید را معرفی می کنیم:
- مرزنجوش گیاهی است که برای کاهش استرس و بهبود عملکرد تیروئید مفید است. مصرف دمنوش مرزنجوش می تواند به کاهش استرس و بهبود وضعیت تیروئید کمک کند.
- زنجبیل به دلیل خواص ضد التهابی که دارد، می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و متابولیسم بدن را بهبود دهد. این گیاه به صورت دمنوش یا به عنوان افزودنی به غذاهای مختلف مصرف می شود.
- سیر دارای خاصیت ضد التهابی و تقویت کننده است که به بهبود عملکرد تیروئید کمک می کند. می توانید سیر را به صورت تازه یا پودر شده در غذاهای خود استفاده کنید.
- بابونه یک گیاه آرامبخش است که به کاهش استرس و بهبود وضعیت تیروئید کمک می کند. دمنوش بابونه در این زمینه مفید است.
- آویشن با خواص ضد التهابی و تقویت کننده سیستم ایمنی می تواند عملکرد تیروئید را تنظیم کند. دمنوش آویشن یا استفاده از آن در غذا به بهبود وضعیت تیروئید کمک می کند.
- گل گاوزبان یکی از گیاهانی است که برای آرامش و کاهش استرس شناخته شده است. مصرف دمنوش گل گاوزبان می تواند از شدت علائم کم کاری تیروئید کم کند.
- ریحان به تنظیم عملکرد تیروئید و کاهش التهاب کمک می کند. این گیاه خاصیت ضد التهابی و آرامبخشی دارد و به صورت دمنوش یا در غذا قابل مصرف است.
- کدو حلوایی به دلیل داشتن ویتامین ها و آنتی اکسیدان های فراوان برای سلامت تیروئید بسیار مفید است و متابولیسم بدن را بهبود می دهد.
- نعناع علاوه بر کاهش استرس، به بهبود عملکرد تیروئید نیز کمک می کند. نعناع را می توانید به صورت دمنوش یا تازه مصرف کنید.
پیشنهاد ویژه: بهترین روغن برای سفید مو
دمنوش های طبیعی برای درمان کم‌کاری تیروئید
دمنوش های گیاهی می توانند به بهبود عملکرد تیروئید و کاهش علائم کم‌کاری آن کمک کنند. چند دمنوش کاربردی عبارتند از:
- دمنوش زنجبیل: یک تکه زنجبیل تازه را رنده کرده و در آب جوش بریزید. بعد از ۵ تا ۱۰ دقیقه، آن را صاف کرده و می توانید کمی عسل به آن اضافه کنید.
- دمنوش ریشه شیرین بیان: یک قاشق چای خوری ریشه خشک شیرین بیان را در آب جوش بریزید و بعد از ۱۰ دقیقه صاف کرده و بنوشید.
- دمنوش دارچین و زردچوبه: یک چوب دارچین و نصف قاشق چای خوری زردچوبه را در آب جوش بریزید و ۵ دقیقه بجوشانید. سپس صاف کرده و در صورت تمایل یک قاشق عسل به آن اضافه کنید.
- دمنوش آویشن و نعناع: یک قاشق چای خوری آویشن و یک قاشق چای خوری نعناع را در آب جوش بریزید. بعد از ۱۰ دقیقه آن را صاف کرده و میل کنید.
- دمنوش بابونه: یک قاشق چای خوری بابونه خشک را در آب جوش بریزید و بعد از دم کشیدن بنوشید.
- دمنوش چای سبز با لیمو: یک کیسه چای سبز را دم کنید و آب نصف لیمو را به آن اضافه کنید.
- دمنوش اسطوخودوس: یک قاشق چای خوری گل اسطوخودوس را دم کنید و قبل از خواب بنوشید.
- اگر می خواهید دمنوشی مفید برای تیروئید آماده کنید، ترکیب گیاهانی مثل مرزنجوش، آویشن، بابونه و زنجبیل می تواند مفید باشد. این دمنوش به آرامش و بهبود عملکرد تیروئید کمک می کند.
چند نکته مهم
- مصرف منظم دمنوش ها تاثیر بیشتری دارد.
- اگر دارویی مصرف می کنید، بهتر است قبل از استفاده از دمنوش ها با پزشک مشورت کنید.
- ترکیب این دمنوش ها با یک رژیم غذایی سالم، نتایج بهتری خواهد داشت.
تأثیر تغییرات فصلی بر تیروئید
تغییرات فصلی می تواند تأثیر زیادی بر عملکرد تیروئید بگذارد. در فصل های سرد، بدن برای گرم نگه داشتن خود به انرژی بیشتری نیاز دارد و اگر تیروئید درست کار نکند، علائمی مثل خستگی، احساس سرما، خشکی پوست و افزایش وزن به وجود می آید. همچنین کمبود نور خورشید در زمستان باعث کمبود ویتامین D می شود که این موضوع هم عملکرد تیروئید را تحت تأثیر قرار می دهد.
مصرف غذاهای گرم و مقوی در این فصل ها مانند سوپ عدس و سبزیجات، استفاده از ادویه هایی مانند دارچین و زنجبیل و مصرف ماهی های چرب و نمک یددار می تواند به عملکرد بهتر تیروئید کمک کند.
تعریق زیاد در فصل های گرم ممکن است منجر به کمبود ید و سلنیوم شود. بنابراین مصرف مایعات کافی و غذاهایی که سرشار از سلنیوم هستند، مانند آجیل و تخم مرغ توصیه می شود. همچنین دمنوش های طبیعی مثل زنجبیل، نعناع یا آویشن برای تقویت تیروئید مفید هستند.
پیشنهاد خرید: بهترین روغن برای چاقی صورت
نکات مهم در پیشگیری از کم کاری تیروئید
برای پیشگیری از کم کاری تیروئید در طب سنتی، اولین قدم این است که به جای نمک تصفیه شده، از نمک طبیعی استفاده کنید. نمک تصفیه شده مواد معدنی مورد نیاز بدن را ندارد و مصرف زیاد آن می تواند به مشکلات تیروئید کمک کند. بهتر است از داروهای شیمیایی بدون تجویز پزشک پرهیز کنید و به جای آن از گیاهان طبیعی برای تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامت تیروئید استفاده کنید.
یکی دیگر از نکات مهم، مصرف آب معدنی طبیعی است که به سم زدایی بدن کمک می کند و عملکرد تیروئید را بهبود می بخشد. نوشیدنی های گیاهی مثل دمنوش های نعناع، زنجبیل یا آویشن هم برای تقویت تیروئید بسیار مفید هستند. این دمنوش ها علاوه بر کمک به هضم غذا، سوخت و ساز بدن را تنظیم کرده و سیستم ایمنی را تقویت می کنند. با داشتن یک رژیم غذایی طبیعی و سالم و اجتناب از مواد مضر می توانید از مشکلات تیروئید جلوگیری کنید و سلامت بدنتان را حفظ کنید.
کلام آخر
در پایان باید بگوییم که سلامت تیروئید برای عملکرد صحیح بدن بسیار مهم است. با رعایت تغذیه مناسب، استفاده از گیاهان طبیعی و دوری از مواد مضر می توان از مشکلات تیروئید پیشگیری کرد و به بهبود عملکرد آن کمک کرد. همچنین توجه به تغییرات فصلی و تنظیم رژیم غذایی بر اساس نیازهای هر فصل می تواند در حفظ سلامت این غده حیاتی موثر باشد. پس همیشه به یاد داشته باشید که تیروئید سالم یعنی بدن سالم. مراقب خودتان باشید و با سبک زندگی سالم، سلامتتان را حفظ کنید.
کم کاری تیروئید به دلیل عدم مصرف نمک طبیعی و شکر نیشکر، بسیار شایع شده است. تیروئید یکی از غدد مهم در بدن است که در زیر حنجره و جلوی گردن قرار گرفته و هورمون های مربوط به انرژی را در بدن تنظیم می کند.
خود این غده به غده ی دیگری به نام هیپوفیز وابسته است و عملکردش بوسیله ی آن تنظیم می شود. غده ی تیروئید می تواند به پرکاری یا کم کاری دچار شود که هرکدام از این اختلالات نتایج متفاوتی به بار می آورند.
اگر تیروئید نتواند به میزان کافی برای بدن هورمون ترشح کند، چون کار اصلی تیروئید تنظیم متابولیسم است، فرد دچار بیماریهای مربوط به اختلال در متابولیسم خواهد شد.
علت کم کار شدن غده تیروئید چیست؟
کم کاری تیروئید در بعضی موارد یک بیماری خود ایمنی است. یعنی سیستم ایمنی بدن غده ی تیروئید را با یک عامل بیگانه ی مهاجم به بدن اشتباه میگیرد و به آن حمله می کند. این اتفاق در زنان شایع تر است. ناراحتی های روحی و اعصاب در این بیماری نقش مهمی دارند.
بالا رفتن استرس و هم و غم که آن نیز معلول غذاهای سرد و ناسالم از جمله شکر چغندر، نمک تصفیه شده و… است هم از دیگر دلایل اختلال تیرویید است.
بدون دیدگاه