افتادگی رحم (پرولاپس رحم) یکی از مشکلات شایع در میان زنان است که به دلیل ضعف عضلات و لیگامانهای کف لگن رخ میدهد. این عارضه معمولاً در اثر عواملی مانند زایمانهای متعدد، کاهش سطح هورمون استروژن، افزایش سن، بلند کردن اجسام سنگین، چاقی و یبوست مزمن ایجاد میشود. افتادگی رحم میتواند باعث احساس سنگینی و فشار در ناحیه لگن، بیاختیاری ادرار، درد هنگام رابطه جنسی و حتی بیرونزدگی رحم از واژن شود. طب سنتی با استفاده از روشهای طبیعی و گیاهی میتواند در تقویت عضلات کف لگن و پیشگیری از پیشرفت این عارضه مؤثر باشد. درمانهای طب سنتی معمولاً شامل اصلاح تغذیه، مصرف گیاهان دارویی تقویتکننده رحم، ماساژهای تخصصی، استفاده از بخورهای گیاهی، گرمنگهداشتن رحم، و تمرینات مخصوص برای تقویت عضلات لگنی است. همچنین، توصیههای مزاجشناسی و پرهیز از سردیها در حفظ سلامت رحم نقش مهمی دارند. در این مقاله، به بررسی دلایل افتادگی رحم از دیدگاه طب سنتی، روشهای درمان گیاهی، تمرینات مؤثر و توصیههای سبک زندگی میپردازیم تا زنان بتوانند با رویکردی طبیعی و ایمن، سلامت رحم خود را حفظ کرده و از پیشرفت این مشکل جلوگیری کنند.
اگر علاقه مند به استفاده از داروهای گیاهی هستید توصیه می کنیم محصول پاکسازی رحم از عفونت که گیاهی و بر پایه طب سنتی می باشد را امتحان کنید.
افتادگی رحم چیست؟
رحم یک عضو عضلانی درون لگن است که توسط عضلات کف لگن و رباطهای حمایتی در جای خود نگه داشته میشود. زمانی که این عضلات یا رباطها ضعیف یا کشیده شوند، قدرت کافی برای حفظ موقعیت طبیعی رحم را از دست میدهند و این امر منجر به افتادگی رحم یا پرولاپس میشود. در چنین شرایطی، رحم به تدریج از جایگاه اصلی خود جابهجا شده و به سمت واژن حرکت کرده یا دچار لغزش میشود.
افتادگی رحم میتواند در دو نوع ناقص یا کامل رخ دهد:
- پرولاپس ناقص: در این حالت، رحم تنها تا حدی به سمت داخل واژن متمایل شده اما همچنان درون لگن باقی میماند.
- پرولاپس کامل: در این وضعیت، رحم بهطور قابلتوجهی افت کرده و ممکن است بخشی از آن از دهانه واژن بیرون بزند.
شدت افتادگی رحم بسته به میزان آسیبدیدگی عضلات و رباطهای حمایتی متفاوت است و میتواند مشکلاتی همچون ناراحتی در ناحیه لگن، احساس سنگینی، بیاختیاری ادرار و دشواری در فعالیتهای روزمره ایجاد کند.
انواع افتادگیرحم
- خفیف (در نوعخفیف، بیمار ناراحتیچندانی احساسنمیکند)
- متوسط (در نوعمتوسط، بیمار احساسبیرونافتادن چیزی از درون واژن میکند، یا احساسفشار و سنگینیدر واژن میکند)
- شدید (در نوعشدید، بیمار علائمش شدیدشده و تمام جسم رحم بطرفبیرون، حالت برجستگی پیدا میکند، در نوع شدید بیماری، چون رحم تماس با بیرون از بدن دارد، زخمی میشود که احتمال هجوم میکروبهای مضر و ایجاد عفونت وجود دارد)
توجه: همچنین کمردرد و درد شکم ناشی از پائین آمدن اجزای داخل شکم که به نحوی با رحم در ارتباط اند، وجود دارد.
پیشنهاد مطالعه: درمان فیبروم رحم در طب سنتی
علل افتادگیرحم
- زایمانهای مکرر
- سقط جنینهای مکرر (ایندو علت باعث ضعف عضلات و سایر بافتهای دستگاه تناسلی شده و افتادگی رحمی پیشمیآید)
- چاقی مفرط
- عفونتهای ادراری و عفونتهای دستگاه تناسلی
- یائسگی فیزیولوژی (زودرس)
- یائسگیشناسنامهای (در موعد مقرر خود)
علائم افتادگی رحم
- احساس فوریت در ادرار
- تکرر ادرار
- احتباس ادراری
- یبوست
- بی اختیاری مدفوع و ادرار
- افزایش ترشحات واژن
- احساس پری در واژن
- اشکال در دفع مدفوع و ادرار
- ناراحتی مبهم در لگن
- درد حین روابط زناشویی (مجامعت)
- کمردردی که با بلند شدن شدّت مییابد
- نشت ادرار یا ترشح ادرار در هنگام خندیدن، هنگام سرفه کردن و هنگام عطسه زدن.
توجه: صبحها این علائم کمتر است اما در طول روز این علائم، بیشتر شخص مبتلا به افتادگی رحم را آزار میدهد.
در صورت داشتن این علائم حتما تحت نظر پزشک طب سنتی ماساژ مناسب دریافت کنید و با روغن های مناسب رحم را از قسمت اندام تناسلی به سمت ناف ماساژ دهید.
درمان افتادگی رحم در پزشکی جدید
در نوع خفیف افتادگی رحم، ورزشهائی که بتواند عضلات را تقویت کند، تجویز میشود. نوع متوسط آن، با دارو درمان میشود و در مواردی نیز با وسایل پزشکی سعی در ثابت نگه داشتن رحم میشود. در نوع شدید آن، اگر فرد تمایلی به فرزندآوری نداشته باشد، جراحی تجویز میشود (جراحی آخرین راه حل است).
پیشنهاد خرید: پاکسازی رحم در قاعدگی
درمان افتادگی رحم در طب سنتی
جوشانده ی بذر خیار در عرق ریشه ی شیرین بیان، با ترنجبین مخلوط شود و میل گردد و سپس دمکرده ی مرزنجوش میل گردد.
توجه: اگر بیماری افتادگی رحم درمان نشود، بی اختیاری ادراری و عفونت مثانه و عفونت دستگاه تناسلی در این بانوان بیشتر می شود.
پیشگیری از افتادگی رحم
- کفش پاشنه بلند نپوشید
- دارو یا خوارکی سقط جنین نخورید
- هر روز تحرک لازم داشته باشید (نرمشها و ورزشهای سبک داشته باشید)
- پیادهروی طولانی و ورزش سنگین نداشته باشید
- بار سنگین و… جابجا نکنید
- غذا و ریز مغذی تازه بخورید (غذای مانده و غذاهای صنعتی و فست فودها نخورید)
- یبوست و بواسیر نداشته باشید و اگر دارید، درمان کنید
- زیاد در حالت سر پا (چمباتهای) ننشیند
- با رجوع به متخصص بیماریهای زنان، چکابهای منظمی داشته باشید
- در موقع دفع مدفوع، از توالت فرنگی استفاده کنید.
- و مهمتر از همه اینکه حتما تحت نظر پزشک طب سنتی باشید.
چگونه افتادگی رحم تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص افتادگی رحم، پزشک ابتدا با بررسی علائم و انجام معاینه لگنی میزان افتادگی را ارزیابی میکند. در این معاینه، پزشک ممکن است از دستگاه اسپکولوم استفاده کند تا داخل واژن را مشاهده کرده و وضعیت کانال واژن و رحم را بررسی کند. این ارزیابی میتواند در حالت ایستاده یا دراز کشیده انجام شود تا میزان جابهجایی رحم بهدرستی مشخص شود.
در برخی موارد، برای تعیین شدت افتادگی و بررسی دقیقتر ساختارهای لگنی، از روشهای تصویربرداری مانند سونوگرافی یا MRI استفاده میشود. این تکنیکها به پزشک کمک میکنند تا میزان پایینافتادگی رحم و تأثیر آن بر سایر اندامهای لگنی را بهتر ارزیابی کند.
اگر افتادگی رحم شدید و پیشرفته (درجه ۴) باشد، ممکن است رحم از دهانه واژن خارج شده و با چشم قابل مشاهده باشد. این مرحله معمولاً با علائمی مانند احساس سنگینی در لگن، ناراحتی هنگام راه رفتن و بیاختیاری ادرار همراه است. تشخیص زودهنگام و اقدام به درمان مناسب میتواند از پیشرفت افتادگی رحم و نیاز به مداخلات جراحی جلوگیری کند.
پیشنهاد ویژه: خواص روغن قسط برای رحم
تکنیکهای صحیح بلند کردن اجسام برای جلوگیری از افتادگی رحم
بلند کردن اجسام به روش نادرست میتواند فشار زیادی به عضلات کف لگن وارد کند و در طولانیمدت احتمال افتادگی رحم را افزایش دهد. برای پیشگیری از این مشکل، رعایت تکنیکهای صحیح بلند کردن اجسام ضروری است. در ادامه، چند نکته مهم برای جلوگیری از آسیبدیدگی و کاهش فشار بر عضلات لگنی ارائه شده است:
- از بلند کردن اجسام بسیار سنگین بهتنهایی خودداری کنید. در صورت نیاز، از فرد دیگری برای جابهجایی وسایل سنگین کمک بگیرید. همچنین، اجسام را تا حد امکان بالاتر از سطح کمر بلند نکنید، زیرا این کار میتواند فشار زیادی به عضلات شکم و لگن وارد کند.
- قبل از بلند کردن جسم، از استحکام جایگاه خود مطمئن شوید. پاها را محکم روی زمین قرار دهید تا تعادل کافی داشته باشید.
- برای برداشتن اجسامی که در سطح پایینتر از کمر قرار دارند، از کمر خم نشوید. بهجای خم کردن کمر، زانوها را خم کرده و ستون فقرات را صاف نگه دارید. این تکنیک از وارد شدن فشار غیرضروری به عضلات لگن جلوگیری میکند.
- در هنگام بلند کردن جسم، کنار آن ایستاده، پاها را ثابت کنید و عضلات شکم را منقبض کنید. این کار باعث تثبیت ناحیه مرکزی بدن شده و از آسیبدیدگی جلوگیری میکند. سپس با استفاده از عضلات پا، جسم را بهآرامی و بدون اعمال فشار اضافی روی لگن و کمر بلند کنید.
- از چرخاندن بدن در حین بلند کردن اجسام خودداری کنید. هنگامی که جسم را بلند کردید، بدون چرخش، بهصورت مستقیم بایستید و در صورت نیاز برای جابهجایی، پاهای خود را به سمت جلو حرکت دهید، نه اینکه کمر را بچرخانید.
- اگر قصد دارید جسمی را از روی میز یا سطح بلندی بلند کنید، ابتدا آن را به لبه سطح موردنظر نزدیک کنید. این کار باعث میشود که جسم تا حد امکان به بدن شما نزدیک باشد و فشار کمتری به عضلات شکم و لگن وارد شود.
- برای قرار دادن اجسام روی زمین نیز همان اصول بلند کردن صحیح را رعایت کنید. یعنی بهجای خم شدن از کمر، زانوها را خم کنید و بهآرامی جسم را روی سطح موردنظر قرار دهید.
رعایت این نکات ساده میتواند از وارد شدن فشار اضافی به عضلات کف لگن، کمر و شکم جلوگیری کرده و ریسک افتادگی رحم را تا حد زیادی کاهش دهد.
آیا افتادگی رحم باعث نازایی میشود؟
در حالی که افتادگی رحم میتواند مشکلاتی مانند ناراحتی در ناحیه لگن، دشواری در دفع ادرار و مدفوع و درد در هنگام رابطه جنسی ایجاد کند، اما بهتنهایی باعث نازایی نمیشود. بسیاری از زنانی که دچار این عارضه هستند، همچنان قادر به بارداری خواهند بود. با این حال، شدت افتادگی رحم و نحوه درمان آن میتواند بر توانایی باروری تأثیر بگذارد. لازم به ذکر است که جراحیهای درمانی برای افتادگی رحم معمولاً به زنانی که قصد بارداری در آینده دارند توصیه نمیشود، زیرا این روشها ممکن است ساختار رحم و قابلیت نگهداری جنین را تحت تأثیر قرار دهند. از این رو، اگر فردی دچار افتادگی رحم باشد و قصد بارداری داشته باشد، بهتر است درمانهای غیرجراحی، از جمله روشهای طب سنتی و تمرینات تقویتکننده عضلات لگنی را امتحان کند. علاوه بر این، هرچه افتادگی در مراحل اولیه شناسایی و درمان شود، عوارض کمتری به دنبال خواهد داشت. بنابراین، در صورت مشاهده علائم، مراجعه زودهنگام به پزشک و دریافت درمان مناسب ضروری است.
آیا افتادگی رحم ممکن است چندین بار اتفاق بیفتد؟
در بیشتر موارد، درمان افتادگی رحم نتایج مثبتی دارد، اما این مشکل در برخی افراد ممکن است پس از درمان دوباره رخ دهد. افتادگی مجدد رحم معمولاً در زنان جوانتر (زیر ۶۰ سال) و افرادی که دچار اضافهوزن هستند بیشتر دیده میشود. برای جلوگیری از بازگشت افتادگی رحم، تقویت عضلات کف لگن، پرهیز از فعالیتهای سنگین، کنترل وزن و پیروی از سبک زندگی سالم اهمیت زیادی دارد. افرادی که قبلاً تحت درمان قرار گرفتهاند، باید با پزشک خود مشورت کرده و عوامل خطرساز را شناسایی و مدیریت کنند تا از بازگشت این مشکل جلوگیری شود.
سوالات متداول
بله، طب سنتی روشهای متعددی برای تقویت عضلات لگن و پیشگیری از پیشرفت افتادگی رحم ارائه میدهد. این روشها شامل گیاهان دارویی، ماساژهای مخصوص، استفاده از بخورهای گیاهی، گرم نگهداشتن رحم، تمرینات لگنی و اصلاح تغذیه است.
- رازیانه: به تنظیم هورمونهای زنانه کمک میکند و تأثیر مثبتی بر عملکرد رحم دارد.
- زنجبیل: باعث افزایش گردش خون در ناحیه لگن و تقویت بافتهای رحم میشود.
- دارچین: از ضعف عضلات رحمی جلوگیری کرده و به بهبود افتادگی رحم کمک میکند.
- زیره: به دلیل خاصیت گرمکنندگی، برای تقویت عضلات کف لگن مفید است.
- آویشن و بابونه: دارای خواص ضدالتهابی بوده و به بهبود عملکرد رحم کمک میکنند.
تمرینات کگل یکی از بهترین روشهای تقویت عضلات کف لگن است. این تمرینات شامل منقبض و آزاد کردن عضلات لگنی است که به مرور زمان باعث استحکام رحم و جلوگیری از افتادگی آن میشود.
بله، ماساژهای ملایم در ناحیه شکم و لگن میتوانند جریان خون را افزایش داده و عضلات نگهدارنده رحم را تقویت کنند. برخی روغنهای گیاهی مانند روغن زیتون، روغن نارگیل و روغن کرچک نیز برای ماساژ توصیه میشوند.
رژیم غذایی سرشار از پروتئین، فیبر، ویتامین C و آهن میتواند استحکام عضلات لگنی را افزایش دهد. همچنین، پرهیز از غذاهای سرد و آب یخ و جایگزینی آنها با مواد غذایی گرمکننده مانند زنجبیل، عسل و خرما میتواند به سلامت رحم کمک کند.
بله، بخورهای گرم با گیاهانی مانند اسطوخودوس، بابونه، گل سرخ و آویشن به افزایش جریان خون در رحم، کاهش التهاب و تقویت عضلات لگن کمک میکنند.
در طب سنتی، بادکش گرم ناحیه شکم و حجامت کمر برای تقویت جریان خون در ناحیه لگن و کمک به بهبود افتادگی رحم توصیه میشود. البته این روشها باید تحت نظر متخصص طب سنتی انجام شوند.
بدون دیدگاه