ابن سینا در کتاب قانون خود درباره تقویت حافظه می فرماید:
در افرادی که مغزشان دچار سردی و رطوبت زیاد است، ممکن است حافظه ضعیف و فهم کند شود. این افراد مشابه کودکان رفتار می کنند، زیاد می خوابند و احساس سنگینی در سر دارند. برای بهبود این وضعیت، باید از مواد غذایی که نشاط آورند و شادی می آورند استفاده کرد مانند زعفران، مشک و معجون های خاصی که شامل زعفران هستند.
دکتر حسین خیر اندیش در کتاب طب یوسفی نیز معجون بلادری را برای درمان ضعف حافظه توصیه می کند که مخصوص موارد شدیدتر است. جالب است بدانید که معجون امام علی (ع) نیز برای تقویت حافظه توصیه شده و این معجون نیز دارای زعفران است.
تاثیر زعفران بر تقویت حافظه
زعفران در بسیاری از روایات به عنوان یک ماده مقدس ذکر شده است، تا جایی که در حدیثی آمده است:
کوهی در بهشت وجود دارد که از زعفران و مشک و عنبر ساخته شده است.
به همین دلیل است که زعفران به طلای سرخ معروف شده است. همچنین در تحقیقات جدید زعفران به عنوان یک درمان موثر برای پیشگیری از آلزایمر و تقویت حافظه شناخته شده است.
علاوه بر زعفران برخی دیگر از مواد غذایی نیز برای تقویت حافظه مفید هستند. برای مثال کدو، مرکبات، سداب و باقلا به تقویت مغز کمک می کنند.
حافظه به معنای توانایی ذخیره و یادآوری اطلاعات است. این توانایی به ما این امکان را می دهد که تجربه ها، نام ها، رویدادها، و داده ها را به خاطر بیاوریم. حافظه نوعی انبار ذهنی است که هر روز پر از اطلاعات جدید می شود. تا سه سالگی حافظه کودک فاقد توانایی طبقه بندی و ذخیره اطلاعات درازمدت است، اما از سنین چهار یا پنج سالگی کودک می تواند برخی خاطرات خود را در حافظه بلندمدت ذخیره کند. در سن هشت سالگی، قدرت حافظه به طور کامل شکل می گیرد و فعالیت آن تا حدود چهل سالگی ادامه دارد. پس از این سن، حافظه شروع به ضعیف شدن می کند، اما افرادی که فعالیت فکری دارند، این روند را کندتر تجربه می کنند.
عوامل تضعیف حافظه
عوامل مختلفی می توانند حافظه را تضعیف کنند. فرسودگی جسم، استرس طولانی مدت، مصرف سموم مانند فلزات سنگین (سرب، آلومینیوم، جیوه) و مواد شیمیایی موجود در مواد غذایی می توانند تأثیر منفی بر حافظه بگذارند. همچنین داروهایی مانند مسکن ها، داروهای ضد افسردگی و خواب آورها نیز از عوامل موثر در ضعف حافظه هستند. کشیدن سیگار نیز به شدت بر حافظه تاثیر می گذارد و می تواند به زوال آن کمک کند.
برای تقویت حافظه قبل از امتحان توصیه می شود از مصرف غذاهای سرد خودداری کنید. بسیاری از افراد ممکن است مطالب را به خوبی یاد بگیرند، اما هنگام امتحان به سختی آن ها را به خاطر بیاورند. مصرف مواد سرد و تر در شب قبل از امتحان ممکن است باعث این مشکل شود.
در طب ایرانی برای دانشجویان و دانش آموزان که دچار سردی مزاج هستند و حافظه ضعیفی دارند، تغذیه نقش بسیار مهمی دارد. این افراد باید از مواد غذایی که موجب آرامش روحی و روانی می شوند، بهره ببرند. در این راستا خانواده ها باید فضای آرامی را برای فرزندان خود فراهم آورند تا از استرس و نگرانی ها دور باشند.
تاثیر تغذیه بر تقویت حافظه
در زمینه تغذیه توصیه می شود که دانش آموزان و دانشجویان از خوردن ترشیجات و میوه های ترش مزه اجتناب کنند تا حافظه آن ها تقویت شود.
در شبهای امتحان بهتر است از خوردن غذاهای سفیدرنگ پرهیز شود چون این نوع غذاها معمولاً طبع سرد دارند و میتوانند باعث کندی حافظه و فراموشی شوند. از جمله غذاهایی که باید در این شبها از آنها اجتناب کرد عبارتند از: ماست، دوغ، پنیر، کشک، خامه، بستنی، قند، شکر، آب یخ، فالوده، برنج، ماهی، ماکارونی، فست فودها، کنسروها، نوشابههای صنعتی و ترشیجات.
چه غذاهای ارگانیک در شبهای امتحان مناسب است؟
- ۲۱ عدد مویز صبح ناشتا
- ارده همراه با شیره انگور یا شیره خرما به عنوان شکلات صبحانه
- گوشت بلدرچین آبپز یا سوپ بلدرچین
- خوراک حریره بادام
- خوراک ترخینه که یک غذای سنتی مقوی از استان لرستان است
- مغز گردو با پنیر
- مربای بالنگ، مربای بهارنارنج یا مربای میوه به به عنوان وعده صبحانه
- آش شله قلمکار
برای تقویت حافظه میتوانید این تدابیر را به کار ببرید: - استشمام دود کندر یا اسفند
- بوییدن عطر گل محمدی، گل یاس رازقی یا گل نرگس که به تقویت حافظه کمک میکند
- هر روز عصر ۵ عدد بادام درختی بخورید و شبها همراه شام دو قاشق غذاخوری کنجد خام مصرف کنید
- مصرف عسل طبیعی و ارگانیک که هم دارویی است و هم غذایی مفید
برای تقویت حافظه صبح و شب دندانهای خود را مسواک کنید. پیامبر اسلام(ص) فرمودند: «چند چیز بلغم مغز را میزداید و حافظه را تقویت میکند: خواندن قرآن، حجامت، جویدن کندر، مسواک کردن با چوب اراک، خوردن عسل.»
پیشنهاد مطالعه: سبک زندگی مزاج بلغم
چند روش برای تقویت حافظه
- اطلاعات بیاهمیت را به موضوعات جالب و معنیدار تبدیل کنید.
- روزانه و بهطور منظم روزنامه و کتابهایی که دوست دارید، بخوانید.
- در گروههای کتابخوانی و مطالعاتی شرکت کنید.
- بین اطلاعات قبلی که در حافظه دارید و آنچه میخواهید به یاد بسپارید، ارتباط برقرار کنید.
- موارد غیرضروری را که نیاز به یادآوری آنها نیست، فراموش کنید.
- حافظه نتیجه تمرکز است و تمرکز نتیجه علاقه. معمولاً آنچه را بیشتر دوست داریم، بهتر به خاطر میسپاریم.
- به سحرخیزی عادت کنید چون حافظه در صبح زود فعالتر است.
- هیچگاه به خود تلقین نکنید که حافظه تان ضعیف است.
- هنگام مطالعه دقت کنید و سعی کنید از پرش های ذهنی خود جلوگیری کنید.
- بی خوابی حافظه را مختل می کند، بنابراین به خواب خود نظم بدهید.
- ورزش روزانه و منظم به تقویت کارکرد مغز کمک میکند.
- صبحانه بخورید و از یک صبحانه مقوی استفاده کنید.
راههای تقویت عقل
- عطر گلهای خوشبو را بیشتر استشمام کنید.
- تحت نظر پزشک طب سنتی و در صورت امکان حجامت انجام دهید.
- مصرف سرکه مفید است.
- برگ چغندر، کدو، به و کرفس را مصرف کنید.
- کندر مصرف کنید.
- زیاد آب بنوشید.
خوراکی های ارگانیک برای تقویت عصب
پیاز، برگ چغندر، روغن زیتون و روغن بنفشه برای تقویت عصب مفید هستند.
روش های طب سنتی برای تقویت حافظه و ذهن
حجامت، خوردن عسل، خوردن کرفس، روزه گرفتن، خوردن کندر، جویدن کندر، خوردن سرکه، خوردن انار با شحم آن، خوردن گوشت گردن گوسفند، خوردن حلوا، خوردن عدس، خوردن به و خوردن انجیر از جمله غذاهایی هستند که حافظه را تقویت میکنند.
برای تقویت حافظه باید به غذایی که مصرف میکنیم توجه داشته باشیم. مواد غذایی مختلف می توانند تاثیر زیادی بر روی عملکرد مغز داشته باشند. به عنوان مثال زعفران یکی از ادویه هایی است که می تواند به تقویت حافظه کمک کند. همچنین کدو که غنی از آنتیاکسیدان است، می تواند از سلول های مغزی محافظت کند. مرکباتی مانند پرتقال و لیمو نیز به دلیل داشتن ویتامین C در تقویت حافظه موثر هستند. بادام و گردو نیز از جمله مواد غذایی مفید برای مغز محسوب می شوند، زیرا چربی های سالمی دارند که برای عملکرد مغز ضروری هستند.
بادام، معجزهگر تقویت حافظه
یک نسخه برای تقویت حافظه با بادام شیرین درختی عبارت است از:
شب اول ۷ عدد بادام بخورید، شب دوم ۸ عدد و به همین ترتیب هر شب یک عدد به تعداد بادام ها اضافه کنید تا به ۲۱ عدد برسد. سپس از شب پانزدهم، تعداد بادام ها را به تدریج کم کنید تا دوباره به ۷ عدد برسد. این روش طی ۲۹ روز، در مجموع ۳۹۹ عدد بادام مصرف می شود. این روشی است که بوعلی سینا نیز به آن اشاره کرده و خود از این عدد و تعداد روزها آگاه بود. برای این کار بادامها را بعد از غروب آفتاب بشکنید و در یک ظرف سفالی بدون لعاب به همراه کمی آب بخیسانید و زیر آسمان قرار دهید. صبح زود قبل از طلوع آفتاب، بادامها را از ظرف خارج کرده، پوست قهوهای آنها را جدا کرده و تک تک جویده و مصرف کنید. این کار را هر سال یک بار انجام دهید.
یک معجون عالی برای تقویت حافظه
- سُعد کُوفی: ۲۰ گرم
- کندر: ۲۰ گرم
- پوست هَلیله زرد: ۲۰ گرم
- زعفران: ۲ گرم
- عسل: نیم کیلوگرم
طرز تهیه: پوست هلیله زرد و زعفران را آسیاب کرده و با عسل طبیعی مخلوط کنید و به مدت ۲۴ ساعت در دمای اتاق نگهدارید.
روش مصرف: روزانه یک یا دو بار، هر بار به اندازه یک فندق از این معجون مصرف کنید. این معجون تاثیر فوقالعاده ای در تقویت حافظه خواهد داشت.
پیشنهاد مطالعه: سبک زندگی مزاج سرد و خشک
مواد غذایی مضر برای حافظه
برای جلوگیری از فراموشی و تقویت حافظه بهتر است از برخی عادات غذایی پرهیز کنیم، مخصوصاً اگر طبع بدن سرد و تر باشد. در اینجا به برخی از این عادات اشاره میکنیم:
- لبنیات پاستوریزه: این لبنیات به دلیل فرآیند حرارتی ممکن است خواص مفید خود را از دست بدهند و مصرف زیاد آنها می تواند باعث افزایش سردی بدن و تاثیر منفی بر حافظه شود.
- ترشیجات: چون طبع سرد دارند، مصرف زیاد آنها می تواند باعث کاهش تمرکز و اختلال در عملکرد مغز شود.
- گوشت قرمز: مصرف زیاد گوشت قرمز میتواند منجر به سنگینی در هضم غذا و ایجاد سردی در بدن شود که تاثیر منفی بر حافظه خواهد داشت.
- مغز گوسفندی: مصرف زیاد مغز گوسفند ممکن است باعث سنگینی در هضم غذا و ایجاد مشکلات گوارشی شود.
- ظروف آلومینیومی: استفاده از ظروف آلومینیومی در پخت و پز ممکن است مواد مضر به غذا منتقل کند که میتوانند به سیستم عصبی آسیب بزنند.
- نوشیدنیهای قندی و نوشابههای انرژیزا: این نوشیدنی ها به دلیل قند بالا می توانند نوسانات شدید در سطح قند خون ایجاد کنند و به تمرکز و حافظه آسیب برسانند.
- غذاهای کنسروی و فستفودها: این غذاها معمولاً حاوی مواد نگهدارنده و چربی های مضر هستند که می توانند موجب التهاب در بدن و کاهش عملکرد مغز شوند.
- نوشیدن آب در بین غذا: نوشیدن آب حین غذا خوردن می تواند روند هضم را مختل کند و باعث احساس سنگینی در معده شود که بر تمرکز و عملکرد مغز تاثیر منفی می گذارد.
معجونها و داروهای سنتی برای تقویت حافظه
در طب سنتی ایرانی معجون های مختلفی برای تقویت حافظه وجود دارد. یکی از معروف ترین این معجونها معجون بلادری است که از ترکیب گیاهان دارویی مختلف تهیه می شود. همچنین معجون امام علی (ع) که ترکیبی از عسل، دارچین و سایر مواد طبیعی است، برای بهبود حافظه و افزایش انرژی مفید است. علاوه بر این کندر که در طب اسلامی نیز توصیه شده، تاثیر زیادی در تقویت حافظه دارد.
پیشنهاد مصرف: استفاده از روغن کندر برای تقویت سیستم ایمنی بدن
تاثیر عوامل محیطی و روانی بر حافظه
عوامل محیطی و روانی تاثیر زیادی بر حافظه دارند. استرس و فشارهای روانی می توانند تمرکز را کاهش داده و حافظه را ضعیف کنند. در مقابل محیط هایی که آرامش دارند و کمترین حواس پرتی را ایجاد می کنند، می توانند به تقویت حافظه کمک کنند. ایجاد محیطی مناسب برای یادگیری مانند اتاقی با نور مناسب و بدون سر و صدا می تواند به عملکرد مغز کمک کند. همچنین تمرینات تمرکز و آرامش ذهنی مانند مدیتیشن می توانند نقش مهمی در بهبود حافظه داشته باشند.
تاثیر خواب و استراحت بر تقویت حافظه
خواب یکی از مهمترین عوامل برای تقویت حافظه است. وقتی خواب کافی داشته باشیم، مغز فرصت دارد تا اطلاعات جدید را ذخیره و مرتب کند. خواب عمیق به ویژه برای تقویت حافظه کوتاه مدت و بلند مدت ضروری است. اگر خواب شبانه مختل شود، تاثیر منفی بر حافظه و توانایی یادگیری خواهیم داشت. برای داشتن خواب بهتر باید از مصرف کافئین در شب خودداری کرد و قبل از خواب به انجام فعالیت های آرامش بخش مثل خواندن کتاب پرداخت.
نکات مهم برای تقویت حافظه در دوران پیری
با گذشت زمان عملکرد مغز ممکن است کندتر شود و حافظه تحت تاثیر قرار گیرد. اما با رعایت نکاتی می توان از کاهش حافظه جلوگیری کرد. انجام فعالیت های فیزیکی منظم، مصرف مواد غذایی مغذی و تمرینات ذهنی مانند حل معما یا مطالعه می توانند به حفظ حافظه کمک کنند. همچنین رعایت رژیم غذایی سالم و اجتناب از استرس می تواند تاثیر زیادی در جلوگیری از کاهش حافظه در سنین بالا داشته باشد.
چه زمانی در مورد ضعف حافظه باید به پزشک مراجعه کنید؟
- اگر به طور مداوم نام افراد را فراموش می کنید.
- اگر احساس میک نید حافظه تان به طور مداوم ضعیف تر می شود.
- اگر فراموشی کارها باعث شده که نتوانید به تنهایی امور روزمره تان را انجام دهید.
بدون دیدگاه