مزاج گرم و تر (مزاج دم)

افراد دارای مزاج دم یا گرم تر چه بکنند و چه نکنند؟

فعالیت‌ها و شرایطی که انرژی یا فشار زیادی به بدن شما وارد می‌کنند، مانند خشم، نگرانی، ناراحتی یا هیجان‌های بیش از حد، می‌توانند برای شما مضر باشند و باید از آن‌ها پرهیز کنید. در عوض، انجام ماساژ شکم در جهت عقربه‌های ساعت به مدت 15 دقیقه هر روز یا هر شب می‌تواند بسیار مفید باشد و به آرامش و تعادل مزاج کمک کند. همچنین، حجامت و فصد تحت نظر پزشک متخصص طب سنتی، به‌ویژه در فصل بهار، می‌تواند تأثیرات بسیار مثبتی بر سلامت شما داشته باشد. علاوه بر این، کنترل منظم دفعات و کیفیت اجابت مزاج نیز ضروری است. در صورت بروز یبوست، باید سریعاً برای درمان آن اقدام کنید و در کنار آن، از تمرینات تنفسی برای بهبود حال عمومی خود بهره ببرید.

وضعیت خواب و بیداری مزاج دم

خواب زیاد برای شما خوب نیست. سعی کنید محل خواب تان خنک باشد. گرمای محل خواب برای شما زیان آور است. روی تشک نرم بخوابید. زیرانداز سفت و نازک برای شما مضر است. برعکس رواندازتان در شرایط عادی باید نخی و نازک باشد. رواندازهای پشمی و ضخیم مگر در هوای بسیار سرد برای شما مناسب نیست.

یک اصل کلی برای افراد با مزاج دم این است که در هوای سرد خود را گرم و در هوای گرم خود را خنک نگهدارند.

ورزش مناسب مزاج دم

پیاده روی و دویدن صبح گاهی برایتان عالی ست. انواع ورزش های سریع و رو به سنگین برای افراد دارای مزاج دم یا گرم و تر مفید است. مثلا دویدن، طناب زدن، والیبال، بسکتبال. یا برای مثال ورزش های رزمی، بدنسازی، انواع تنیس، بدمینتون، شنا در آب خنک و اسکی. ورزش و فعالیت بدنی در محیط های گرم و مرطوب برای دموی مزاج ها مضر است. در کل ورزش و فعالیت بدنی در هوای گرم و زیر نور آفتاب و هوای شرجی برای شما مضر است.

آب و هوا و محیط رندگی مناسب برای مزاج گرم و تر

محیط های گرم و مرطوب برای مزاج دم مناسب نیست. آفتاب مستقیم، مجاورت دریا در هوای گرم، هوای شرجی، حمام و دوش با حرارت بالا، استخر و سونا و جکوزی داغ همراه با بخار مضر است. خانه ها یا اتاق های جنوبی و آفتاب گیر برای زندگی افراد با مزاج دم مناسب نیست.

در عوض بهتر است این افراد در خانه ها یا اتاق های شمالی و در مناطق سرد و خشک مانند شمال غرب و غرب کشور زندگی کنند. سونای خشک، حمام و دوش خنک و کوتاه و جکوزی سرد برای شما عالی ست.

فیلم و موسیقی مناسب مزاج دم

فیلم های کمدی هیجانی، پرتحرک و خشونت آمیز برای شما مناسب نیست. سعی کنید تماشای فیلم های احساسی و ملایم و تا حدی ترسناک و تراژیک (غمگین) را در برنامه تفریحی خود قرار دهید. همچنین سعی کنید موسیقی های خیلی تند گوش نکنید و بجای آن با موسیقی های ملایم، آرام و عمیق ارتباط برقرار کنید.

عطر مناسب برای مزاج دم

عطرهای تند و گرم و رنگ های تند مانند قرمز، زرد یا نارنجی برای مزاج دم مضر است. چه در لباس و چه در محیط خود کمتر از این رنگ ها استفاده کنید. عطرهای ملایم و خنک و رنگ های ساده ی روشن گاهی هم تیره برای شما مناسب تر است. مانند سفید و نیلی، مثلا قهوه ای و آبی و مشکی و از این قبیل رنگ ها.

افراد دارای مزاج دم یا گرم و تر چه بخورند؟

حتما میوه و سبزی و گوشت را به مقدار مساوی مصرف کنید. غذاهای آب پز و بخارپز برای شما عالی ست. غذاهای دریایی به شدت برای شما مناسب است. از غذاهای با فیبر بالا استفاده کنید . آب خنک به همراه چند قطره لیمو ترش تازه خیلی به مزاج دم کمک می کند.

از چربی های طبیعی استفاده کنید. مثل چربی دمبه ی گوسفند یا قلوه گاه گاو و شحم های گاو یا گوسفند.

سوپ یا آش جو و نان جو، سالاد فصل، روغن زیتون و غلات جوانه زده بذرهای ملین برای مزاج دم عالی ست.

نوشیدنی مناسب مزاج دم

نوشیدنی های خنک مانند دوغ، آب سبزی ها یا میوه های با طبع سرد که در ادامه ذکر می شود برای مزاج دم عالی ست.  در صورت احساس ضعف می توانید شربت سکنجبین ملس و چای ترش یا چای سبز بنوشید.

سبزیجات و میوه های مناسب مزاج دم

کدو خورشتی، بامیه، اسفناج، کاهو، خیار، گوجه فرنگی، گشنیز، باقالی، زرشک و ریواس برای شما مناسب است. میوه های ترش و خنک مانند آلبالو، آلو، گوجه سبز، انار، شاتوت، هلو و زرد آلو برای مزاج دم عالی ست. همچنین تمشک، هنداونه، انواع مرکبات مانند لیموترش، گریپ فروت، پرتقال، نارنگی و نارنج برای مزاج گرم و تر خیلی خوب است. کیوی، تمبرهندی تازه و ترش یا ملس که شور نباشد و فرآوری نشده باشد و همچنین سیب ترش هم برای مزاج دم بسیار مناسب است. سیب درختی را بهتر است با پوست و دانه بخورید.

تنقلات و چاشنی مناسب مزاج گرم و تر

تنقلاتی مانند برگه هلو، برگه زردآلو، آلبالو خشکه، لواشک، آلوچه و سنجد برای افراد دارای مزاج دم بسیار مناسب هستند. چاشنی هایی مانند لیمو عمانی، رب انار، غوره، آلو بخارا، ترشیجات و قره قوروت برای شما بسیار مناسب است.

افراد دارای مزاج دم چه چیزی نخورند؟

مزه های شیرین، تلخ، تند و شور برای شما زیاد مناسب نیست. مزه های ترش، ملس و حتی بی مزگی برای شما مناسب تر است.
غذاهایی مانند گوشت قرمز (زیاده روی)، گوشت گاو، شتر، شتر مرغ، بوقلمون، کبک، اردک و تخم اردک و بلدرچین برای مزاج دم مضر است. همچنین جگر و دل و قلوه و کله پاچه، اصلا برای شما خوب نیست.
زیاد نان نخورید. فرقی نمی کند چه نانی. علی الخصوص نان های باگت و خمیر دار برای شما مضر است.
غذاهای نشاسته دار مانند برنج و ماکارونی و سیب زمینی برای مزاج دم مناسب نیست. در خوردن حبوبات زیاده روی نکنید.
غذاهای چرب مانند کره و خامه، سرخ کردنی ها، غذاهای بو داده و تفت داده هم برای شما مضر است.
تخم و عسل، خورش فسنجان، مرباجات و اساساً پرخوری برای مزاج دم خطرناک است.

نوشیدنی مضر مزاج دم

شربت های خیلی شیرین، نوشابه های شیرین و گازدار اصلا برای شما خوب نیست. نوشیدنی های با مزاج گرم و در دمای بالا و داغ مانند کاکائو، قهوه و نسکافه برای شما بسیار مضر است.
اساساً مصرف زیاد مایعات و نوشیدنی ها برای شما مناسب نیست. پس روش هایی مانند زیاد آب خوردن که مثلا برای لاغری توصیه می شود برای شما کاربرد ندارد.
بهتر است آب زرشک نخورید. خود زرشک طبع سرد و خشک دارد و آب آن سرد و تر است و رطوبت آن برای شما خوب نیست.

سبزیجات و میوه های مضر مزاج دم

سبزی هایی مانند سیر و پیاز، ترخون، نعنا، تره، شاهی، شوید، جعفری، کرفس که طبع گرم و یا تر دارند برای شما مضر اند. همچنین بادنجان، کلم، کنگر، شنبلیله و غوره برای مصرف شما مناسب نیستند.
میوه های شیرین و مغذی مثل انجیر، انگور، توت سفید، نارگیل و موز، انبه، خربزه، طالبی، آناناس، خرما، گلابی، به، سیب شیرین، گیلاس و لیموشیرین برای شما مناسب نیست. 

تنقلات و چاشنی مضر مزاج گرم و تر

تنقلاتی مانند بادام زمینی، فندق، پسته، نخودچی، کشمش، گردو، تخمه ها، کنجد و بادام برای مزاج دم مضر است. انواع شوری ها مانند خیار شور و آجیل های شور اصلا برای شما مناسب نیست. چیپس ها، شیرینی ها (علی الخصوص غیر خانگی) و کیک و بیسکوییت اصلا برای شما خوب نیست.
بیش از حد از ادویه های تند استفاده نکنید. فلفل، زنجبیل، هل، دارچین، زعفران، نمک و همچنین افزودنی ها و طعم دهنده ها برای مزاج دم زیان آور است.
یک اصل کلی برای افراد دارای مزاج دم این است که بهتر است از غذاها و نوشیدنی هایی که گرم و تر هستند کمتر استفاده کنید. در صورت ضرورت و نیاز به مقدار کم و همراه با مصلحات استفاده کنید.

نکاتی درباره رژیم غذایی مزاج دم

علاوه بر توصیه‌هایی که پیش‌تر ذکر شد، دموی‌ها بهتر است به‌جای غذاهای پرکالری و سنگین از غذاهای سبک و کم‌چرب استفاده کنند. ترکیب غذاهای خنک و خشک مانند عدسی، ماش پلو و انواع خوراک ‌های گیاهی می ‌تواند به تعادل بدنشان کمک کند. همچنین استفاده از ادویه ‌های ملایم مانند زردچوبه و زعفران در حد متعادل می‌تواند هضم غذا را بهبود بخشد.

خصوصیات عمومی مزاج دم

افراد دارای مزاج دم معمولاً پوست نرم و مرطوب دارند و رنگ چهره ‌شان متمایل به سرخی است. این افراد گرایش به گرمی و رطوبت دارند و معمولاً بدنشان گرم و گاهی عرق‌ آلود است. خلق و خوی آنها اغلب شاد، مهربان و اجتماعی است. دموی مزاج‌ ها به ‌دلیل خون فراوانی که در بدنشان جریان دارد، انرژی و نشاط زیادی دارند و معمولاً از اعتماد به نفس بالایی برخوردارند.

ویژگی ‌های روانی مزاج دم

افراد با مزاج دم معمولاً روحیه ‌ای شاداب دارند، به ‌راحتی با دیگران ارتباط برقرار می ‌کنند و در موقعیت ‌های اجتماعی موفق عمل می‌ کنند. اما در عین حال ممکن است دچار هیجانات ناگهانی مانند خشم یا شادی شدید شوند. به همین دلیل کنترل احساسات برای این افراد اهمیت ویژه‌ ای دارد.

مشکلات شایع برای افراد با مزاج دم

از آنجا که مزاج دم با گرما و رطوبت همراه است، این افراد بیشتر در معرض بیماری ‌های ناشی از افزایش خون یا گرمی بیش از حد قرار می‌ گیرند. به‌عنوان مثال بیماری ‌هایی مانند فشار خون بالا، سرگیجه، میگرن، آکنه یا التهاب‌ های پوستی ممکن است در این افراد شایع ‌تر باشد. همچنین تجمع بیش از حد رطوبت می‌تواند به احساس خستگی، کسالت یا سنگینی بدن منجر شود.

توصیه‌های فصلی برای مزاج دم

مزاج دم در فصل بهار و تابستان بیشتر تحت تأثیر قرار می‌ گیرد؛ چرا که این فصل ‌ها با گرما و رطوبت همراه هستند. در این زمان ‌ها توصیه می ‌شود افراد دموی مزاج بیشتر به خنک کردن بدن و استفاده از غذاها و نوشیدنی ‌های سرد و خشک توجه کنند. در مقابل، فصل ‌های پاییز و زمستان برای آنها مناسب ‌تر است و نیاز کمتری به مراقبت ‌های ویژه دارند، اما همچنان باید از رطوبت بیش از حد در محیط زندگی پرهیز کنند.

نقش استرس در مزاج دم

استرس می ‌تواند در افراد دموی مزاج به افزایش فشار خون یا تحریکات روانی منجر شود. تکنیک‌ هایی مانند مدیتیشن، تنفس عمیق و گوش دادن به موسیقی ملایم برای کاهش استرس در این افراد بسیار مؤثر است. همچنین پرهیز از موقعیت‌ های هیجانی و تنش ‌زا می ‌تواند به سلامت روانی و جسمی آنها کمک کند.

اهمیت خواب و استراحت برای مزاج دم

اگرچه خواب کافی برای همه افراد مهم است، اما دموی مزاج‌ ها باید دقت کنند که از خواب بیش از حد پرهیز کنند؛ زیرا گرمای طبیعی بدن آنها با استراحت زیاد می‌تواند بیشتر شده و منجر به کسالت یا بی‌ حوصلگی شود. خواب در محیط خنک و استفاده از ملحفه‌های سبک و نخی برای آنها بهترین گزینه است.

نکته کلیدی در حفظ سلامتی افراد دموی مزاج، رعایت تعادل در تمام جنبه‌ های زندگی است. این افراد باید از هرگونه افراط در تغذیه، فعالیت، هیجانات و حتی استراحت پرهیز کنند. رعایت تعادل می‌تواند به حفظ انرژی و نشاط طبیعی آنها کمک کند و از بروز مشکلات جسمی و روانی جلوگیری کند.

نکته: موارد بالا مطلق نیست یعنی الزاما نباید همه موارد پرهیزی قطع شوند و موارد مفید همه مصرف شوند با توجه به عادت و تجربه های شخصی، از بین آنها انتخاب کنید. کلیت موارد را به خاطر داشته باشید. ضمن اینکه خوردن موارد ممنوع به همراه مصلحات می تواند بی ضرر شود. یعنی اگر ماده غذایی را میل می کنید ماده ی دیگری که مزاج عکس آن را دارد نیز همراهش میل کنید.