سکنجبین همان سکنگبین فارسی است که قبل تر سرکه انگبین بوده و به مرور سکنگبین شده است.
انگبین هم همان عسل است که قدیم تر انگبین صدایش می کردند. و تلفیق سرکه و عسل شربتی به دست می دهد که اصلش به شیراز بر میگردد و می توان گفت دستور تهیه ی آن منحصر به فرهنگ غذایی ایران است.
البته دستور تهیه ی این شربت به همین سادگی نیست. مقدار سرکه و آب و عسلی که در آن به کار می رود بسیار مهم است. این شربت در طب سنتی ایرانی هم جزو خوراکی های دارویی به حساب می آید و در بیماری های بسیاری هم تجویز می شود.
خواص سکنجبین آنقدر زیاد است که شاید خیلی از آنها هنوز کشف نشده باشند.
شربت سکنجبین انواع مختلفی دارد که در ادامه به آنها می پردازیم:
سکنجبین عسلی :
این همان نوع کلاسیک سکنجبین است که حاوی عسل و سرکه است و برای درمان بیماری های بلغمی، تب های کهنه و تقویت معده و کبد به کار می‌رود.
سکنجبین اصولی :
این شربت از پوست ریشه ی گیاه کبر، پوست ریشه ی کرفس، پوست ریشه ی کاسنی و پوست ریشه ی رازیانه بدست می آید و برای بیماری های کبد و معده تجویز می شود.
سکنجبین اَفتیمونی :
شامل اَفتیمون و بَسفایج است و بر اساس نوع بیماری و درمان، مواد دیگری نیز به آن اضافه می شود. سکنجبین اَفتیمونی بیشتر برای بیماری های سوداوی کاربرد دارد.
سکنجبین بُزوری :
این نوعش حاوی تخم کاسنی، تخم رازیانه، تخم انیسون، تخم خربزه، تخم خیار و تخم کرفس است. که بر اساس نیاز بیمار مواد دیگری هم می تواند به آن اضافه شود.
سکنجبین بُزوری بیشتر در تب های گرم و مرکب، بیماری های کبد و طحال، تسکین تشنگی در تب ها و ضعف معده مصرف دارد.
طرز تهیه سرکه انگبین بر اساس نسخه استاد حسین خیراندیش:
مواد لازم:
2 واحد عسل + 2 واحد عرق نعنا + 1 واحد سرکه انگور خانگی+ 2 واحد عرق نعناع
طرز تهیه:
این مواد را در ظرفی ریخته و بگذارید کمی داغ شود یا به جوش آید تا سرکه و نعناع خوب ممزوج ومخلوط شود. پس از ولرم شدن 2 واحد عسل اضافه کنید و مجددا خوب هم بزنید تا قوام یک نواختی به دست آید.
لازم به ذکر است که منظور از واحد، پیمانه است و هر مقداری می تواند در نظر گرفته شود. مثلا ممکن است هر واحد را یک کیلوگرم یا یک لیوان ثابت در نظر بگیرید.
نکته: در نسخه ی برخی دیگر از اساتید در مورد طرز تهیه سرکه انگبین اندک تفاوتهایی دیده می شود. حاصل جمع نظرات این است که اگر فردی سرد مزاج بود یا در هوای بسیار سرد خواست سرکه انگبین را مصرف کند باید به نسبت طبع و مزاج خود، به میزان عسل آن بیافزاید یا از سرکه ی آن کم کند.
طریقه مصرف:
بسته به ذائقه ی خود مثلا یک سوم یا یک چهارم لیوان سرکه انگبین بریزید و مابقی را آب اضافه کرده و میل کنید.
دستور کلی مصرف روزانه ی این سکنجبین یک لیوان است و در برخی افراد و بیماری ها بیشتر هم مصرف می شود.
خواص و کاربردها:
سرکه انگبین متعادل کننده ی اخلاط چهارگانه است وطبق نظر حکما بهترین دارو دارویی است که اخلاط چهارگانه بدن را تنظیم و متعادل کند.
سرکه ضد دم و ضد صفراست و عسل ضد بلغم وضد سودا وعرق نعناع رابط اینها و خونساز است و به همین خاطر در درمان بسیاری از بیماری ها موثر است.
لازم به ذکر است که سرکه انگبین یا سکنجبین انواع متفاوتی دارد؛ مثلا برای برخی بیماری های کبد در آن به جای عرق نعناع از عرق کاسنی استفاده می شود و یا برای شستشوی مغزِ یک معتاد به جای عرق نعناع در آن از عرق اسطوخودوس استفاده می شود که جاروگر مغز است.
برخی کاربردهای درمانی سکنجبین:
دافع سنگ کیسه صفرا، سنگ کلیه و سوزش مجاری ادراری
ضد سردردهای میگرنی و سودایی و صفراوی
از بین بردن اگزمای سودایی و صفرایی
از بین برنده پوسته سر و موخوره
برطرف کننده فشار خون گرم
رافع انسداد عروق قلبی
رفع خارش پوست بدن
پاکسازی کبد چرب
درمان دیابت سرد
دافع پروتئین کلیه
بهبود میخچه
و به طور ضمنی در درمان مواردی مانند کلسترول بالا، خواب نامنظم، کم اشتهایی، پسوریازیس، لکه های قهوه ای روی پوست، کبودی و سیاهی دور چشم، آرتروز صفرایی، واریس، واریکوسل و… موثر است.
بدون دیدگاه