درمان خانگی افتادگی مثانه

افتادگی مثانه یکی از مشکلات رایج است که می تواند تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد. مثانه یک عضو کیسه مانند است که در قسمت پایین شکم قرار دارد و وظیفه آن ذخیره ادراری است که از کلیه ها و از طریق لوله حالب به داخل آن می آید. این عضو با کمک عضلات خاص خود در محل مناسبی در لگن قرار می گیرد. اما زمانی که این عضلات قدرت خود را از دست می دهند، مثانه از جای خود حرکت کرده و ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. این مشکل می تواند به دلیل عواملی مانند فشارهای جسمی، تغییرات هورمونی یا مشکلات عضلانی به وجود آید. در این مقاله به بررسی علل، علائم و روش های درمان افتادگی مثانه در طب سنتی خواهیم پرداخت تا افرادی که با این مشکل مواجه هستند، راهنمایی های لازم را دریافت کنند.

پیشنهاد خرید: پودر مدر کلیه و مثانه

علل افتادگی مثانه

افتادگی مثانه می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که در اینجا به برخی از مهم ترین علل آن اشاره می کنیم:

• پرش یا سقوط از بلندی: هرگونه آسیب یا ضربه به ناحیه لگن مانند سقوط از ارتفاع یا صدمات ورزشی می تواند باعث آسیب به عضلات نگهدارنده مثانه و در نتیجه افتادگی آن شود.
• سردی مثانه: قرار گرفتن در محیط های سرد و مرطوب می تواند باعث ضعیف شدن عضلات مثانه و ایجاد مشکلات مشابه شود.
• یبوست طولانی مدت: فشار زیاد هنگام دفع مدفوع می تواند به عضلات کف لگن آسیب بزند و باعث افتادگی مثانه شود.
• بلند کردن اجسام سنگین: حمل اجسام سنگین به ویژه بدون رعایت اصول صحیح می تواند فشار زیادی به ناحیه لگن وارد کرده و باعث ضعیف شدن عضلات شود.
• تومورهای لگنی: وجود تومور در ناحیه لگن می تواند باعث اختلال در عملکرد عضلات نگهدارنده مثانه و افتادگی آن شود.
• اضافه وزن: چاقی و اضافه وزن فشار زیادی به عضلات کف لگن وارد می کند که ممکن است باعث افتادگی مثانه شود.
• ضعیف شدن عضلات لگن: عواملی مانند پیری، بارداری های متعدد یا عدم فعالیت بدنی می تواند باعث ضعیف شدن عضلات کف لگن شود و این عضلات که مسئول نگه داشتن مثانه هستند، نمی توانند وظیفه خود را به درستی انجام دهند.
• یائسگی زودرس: کاهش سطح هورمون استروژن در دوران یائسگی می تواند باعث ضعیف شدن عضلات کف لگن و افتادگی مثانه شود. برای مطالعه مقاله درمان یائسگی زودرس در طب سنتی کلیک کنید.
• سرفه زیاد: افرادی که دچار بیماری هایی مانند آسم هستند و سرفه های مداوم دارند، فشار زیادی به ناحیه شکم و لگن وارد می کنند که این موضوع می تواند باعث افتادگی مثانه شود.

آیا افتادکی مثانه در آقایان نیز وجود دارد؟

بله، افتادگی مثانه (سیستوسل) عمدتاً در زنان رخ می‌دهد، زیرا عضلات کف لگن آن‌ها به دلیل زایمان، یائسگی یا افزایش سن ضعیف‌تر می‌شود. اما در مردان نیز مشکلاتی مشابه می‌تواند ایجاد شود، هرچند که به‌طور دقیق به نام “افتادگی مثانه” شناخته نمی‌شود. در مردان، ضعف عضلات کف لگن می‌تواند باعث مشکلاتی مانند افتادگی اندام‌های لگنی، بی‌اختیاری ادرار، یا مشکلات دفعی شود. این وضعیت معمولاً در نتیجه جراحی پروستات، افزایش سن، چاقی، یا بیماری‌های عصبی ایجاد می‌شود.

پیشنهاد مطالعه: درمان افتادگی رحم در طب سنتی

علائم مشترک افتادگی مثانه در خانم ها و آقایان

خانم ها و آقایانی که دچار افتادگی مثانه می شوند، ممکن است علائم مشابهی داشته باشند. برخی از این علائم شامل موارد زیر است:

• تکرر ادرار به خصوص در شب: فرد ممکن است مجبور شود چندین بار در طول شب به دستشویی برود.
• عدم کنترل ادرار هنگام خندیدن، سرفه کردن، زور زدن یا عطسه کردن: این مشکل به بی اختیاری ادراری معروف است که زمانی اتفاق می افتد که فشار روی مثانه وارد می شود.
• کمر درد و درد لگنی: فرد ممکن است در ناحیه کمر و لگن احساس درد داشته باشد.
• شب ادراری زیاد: فرد ممکن است در شب نتواند ادرار خود را کنترل کند و دچار شب ادراری شود.
• احساس مداوم ادرار حتی بعد از دفع ادرار: فرد احساس می کند که مثانه اش هنوز پر است، حتی پس از اینکه ادرار کرده است.
• عفونت های ادراری: افتادگی مثانه ممکن است به دلیل مشکلات در دفع ادرار، موجب عفونت های ادراری شود.

علائم افتادگی مثانه در خانم ها

در بانوان، علاوه بر علائم عمومی برخی علائم خاص نیز ممکن است به وجود آید که شامل موارد زیر است:

• احساس فشار در ناحیه واژن: این احساس فشار معمولاً زمانی که فرد ایستاده یا در حال راه رفتن است، بیشتر می شود.
• حس وجود غده در ناحیه واژن: گاهی بانوان ممکن است احساس کنند که یک توده یا غده در ناحیه واژن وجود دارد که نشان دهنده افتادگی مثانه است.
• احساس درد هنگام رابطه جنسی: افتادگی مثانه ممکن است باعث ایجاد درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی شود.

درجات افتادگی مثانه در بانوان

افتادگی مثانه در بانوان به چهار درجه تقسیم می‌شود که از درجه 1 (خفیف) تا درجه 4 (شدید) متفاوت است:

درمان خانگی افتادگی مثانه 

برای درمان خانگی افتادگی مثانه روش های مختلفی وجود دارد که برخی از آنها را برای شما شرح می دهیم:

• کنترل وزن: یکی از مهم ‌ترین روش ها برای جلوگیری از افتادگی مثانه، کنترل وزن بدن است. اضافه وزن فشار زیادی به ناحیه لگن وارد می ‌کند، بنابراین کاهش وزن می ‌تواند به تقویت عضلات کف لگن و جلوگیری از افتادگی مثانه کمک کند.
• استفاده از گیاهان و میوه ها: برخی از گیاهان و میوه‌ ها مانند زنیان، گردو، انگور و به می‌ توانند به تقویت عضلات کف لگن کمک کنند. مصرف این مواد به صورت روزانه توصیه می ‌شود.
• ماساژ مثانه: یکی دیگر از روش های موثر برای درمان خانگی افتادگی مثانه، ماساژ ناحیه زیر مثانه است. برای این کار می ‌توانید با حجم کف دست و انگشتان از زیر مثانه به سمت شکم (تا زیر ناف) ماساژ دهید و کمی فشار وارد کنید. بهتر است این ماساژ را در زمانی که ناشتا هستید و با استفاده از روغن ماساژ گرم انجام دهید.
• ماساژ روزانه زیر شکم تا پهلوها: ماساژ این نواحی می ‌تواند به تقویت عضلات لگن و بهبود جریان خون کمک کند.
• تقویت عضلات لگن: انجام تمرینات مخصوص عضلات کف لگن (مثل تمرینات کگل) می ‌تواند عضلات ضعیف شده را تقویت کرده و از افتادگی مثانه جلوگیری کند.
• حجامت ساقین: حجامت می ‌تواند به تقویت گردش خون در نواحی مختلف بدن کمک کند. برخی افراد از آن به عنوان درمان مکمل استفاده می‌ کنند.
• دستشویی رفتن به موقع: سعی کنید در زمان های مناسب به دستشویی بروید تا از فشار زیاد به مثانه جلوگیری کنید.
• پیاده روی روزانه: پیاده روی به تقویت عضلات کف لگن کمک می کند و می تواند وضعیت مثانه را بهتر کند.
• کنترل قند خون: داشتن قند خون سالم می تواند تأثیر زیادی در پیشگیری از مشکلات مثانه داشته باشد.

گیاهان دارویی برای افتادگی مثانه

برای افتادگی مثانه یا پرولاپس مثانه، که اغلب به‌دلیل ضعف عضلات کف لگن رخ می‌دهد (به‌ویژه پس از زایمان یا در سنین بالا)، طب سنتی و داروهای گیاهی می‌توانند در تقویت عضلات مثانه، کاهش التهاب، و بهبود علائم کمک‌کننده باشند. در ادامه چند گیاه دارویی مفید برای افتادگی مثانه معرفی می‌شود:

رازیانه

• خواص: تقویت‌کننده عضلات رحم و لگن، تنظیم‌کننده هورمون‌ها، ضد التهاب
• طریقه مصرف: دم‌کرده رازیانه یا پودر آن با عسل، روزانه یک تا دو بار

بومادران

• خواص: تقویت عضلات داخلی، ضد التهاب، کمک به کنترل ادرار
• طریقه مصرف: جوشانده یا دم‌کرده روزانه، مخصوصاً قبل از خواب

بارهنگ

• خواص: ضد التهاب مجاری ادراری، کمک به جمع‌شدن عضلات مثانه
• مصرف: دم‌کرده بارهنگ با عرق نعناع، صبح ناشتا یا شب

خرنوب (خرنوب سیاه یا سفید)

• خواص: قابض و جمع‌کننده عضلات داخلی لگن، تقویت‌کننده قوی
• مصرف: پودر خرنوب با عسل یا شیر نیم‌گرم

مریم‌گلی

خواص: متعادل‌کننده هورمون‌های زنانه، قابض، ضد التهاب

مصرف: به‌صورت دم‌کرده روزی یک بار

گل ختمی

• خواص: ضد التهاب قوی، نرم‌کننده مثانه، تسکین‌دهنده
• مصرف: دمنوش گل ختمی همراه با رازیانه

عسل طبیعی

• خواص: تقویت عمومی بدن، کمک به ترمیم بافت‌های داخلی
• مصرف: همراه با داروهای گیاهی یا به‌تنهایی ناشتا

زوفا

• خواص: قابض، تقویت‌کننده اندام‌های داخلی لگن
• مصرف: به‌صورت دمنوش یا همراه با گیاهان دیگر مثل رازیانه

چرا بعضی‌ها آن را برای افتادگی مثانه هم پیشنهاد می‌کنند؟

زوفا عنصلی خاصیت قابض دارد و در طب سنتی برای تقویت عضلات داخلی (مانند رحم و مثانه) هم کاربرد دارد. اگر افتادگی مثانه با ضعف عمومی بدن، هورمون پایین یا خلط‌ غلبه (مثل رطوبت زیاد در ناحیه لگن) همراه باشد، زوفا می‌تواند به جمع‌شدن بافت‌ها و بهبود عملکرد عضلات کمک کند. از طرفی عنصل خاصیت گرم و تحریک‌کننده دارد و در برخی منابع طب سنتی به عنوان تقویت‌ کننده قوای حیاتی ذکر شده است.

ماساژ برای افتادگی مثانه

ماساژ می‌تواند به عنوان یک روش کمکی برای بهبود افتادگی مثانه (سیستوسل) مورد استفاده قرار گیرد، اما نباید به عنوان درمان اصلی در نظر گرفته شود. ماساژهای مناسب می‌توانند به تقویت عضلات کف لگن، بهبود جریان خون و کاهش فشار بر روی مثانه کمک کنند. در ادامه، روش‌های ماساژ مناسب برای افتادگی مثانه توضیح داده شده است:

ماساژ شکم برای تقویت عضلات لگن

این نوع ماساژ به تحریک عضلات شکم و افزایش گردش خون در ناحیه لگن کمک می‌کند.

روش انجام:

• به پشت دراز بکشید و زانوها را کمی خم کنید.

• کف دست‌ها را روی شکم، دقیقاً پایین ناف قرار دهید.

• به آرامی و با حرکات دایره‌ای دست‌ها را روی شکم حرکت دهید و به سمت استخوان لگن فشار ملایمی وارد کنید.

• این حرکت را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه ادامه دهید.

ماساژ کف لگن برای تقویت عضلات پرینه

عضلات کف لگن وظیفه نگه‌داشتن مثانه را بر عهده دارند و ماساژ این ناحیه می‌تواند باعث بهبود عملکرد آن‌ها شود.

روش انجام:

• در وضعیتی راحت (مثلاً در حالت نشسته یا خوابیده) قرار بگیرید.

• انگشتانتان را روی ناحیه پرینه (بین مقعد و واژن) بگذارید.

• با حرکات دایره‌ای ملایم این ناحیه را ماساژ دهید.

• می‌توانید از روغن‌های طبیعی مانند روغن زیتون یا نارگیل برای افزایش انعطاف‌پذیری پوست استفاده کنید.

• این کار را روزانه ۵ دقیقه انجام دهید.

ماساژ رفلکسولوژی برای بهبود عملکرد مثانه

در طب فشاری، برخی نقاط روی کف پا به مثانه مرتبط هستند. تحریک این نقاط می‌تواند عملکرد مثانه را بهبود ببخشد.

روش انجام:

• روی کف پا، ناحیه مربوط به مثانه در قسمت داخلی قوس پا قرار دارد.

• با استفاده از انگشت شست، این قسمت را با فشار ملایم ماساژ دهید.

• به مدت ۲ تا ۳ دقیقه هر پا را ماساژ دهید.

ماساژ کمر برای کاهش فشار بر لگن

ماساژ پایین کمر می‌تواند به بهبود گردش خون در ناحیه لگن کمک کند و فشار روی مثانه را کاهش دهد.

روش انجام:

• به شکم دراز بکشید یا روی صندلی بنشینید.

• کف دست‌ها را روی قسمت پایینی کمر قرار دهید.

• با حرکات دایره‌ای و ملایم، ناحیه کمر را ماساژ دهید.

• می‌توانید از روغن گرم برای تسکین بیشتر استفاده کنید.

• این ماساژ را روزانه ۵ تا ۱۰ دقیقه انجام دهید.

رژیم غذایی مناسب برای درمان افتادگی مثانه

رعایت برخی نکات غذایی و محیطی می ‌تواند در درمان افتادگی مثانه مؤثر باشد:

1. از غذاهای سرد و تر پرهیز کنید.غذاهایی که سرد و تر هستند، می ‌توانند به مشکلات مربوط به مثانه و لگن دامن بزنند. بهتر است از مصرف این نوع غذاها اجتناب کنید.
2. از میان گیاهان دارویی، سنبل الطیب و اسطوخودوس به دلیل خواص آرام بخش و تقویت کننده عضلات شناخته شده اند. این گیاهان می توانند به کاهش تنش و بهبود جریان خون در ناحیه لگن کمک کنند که در نتیجه ممکن است علائم افتادگی مثانه را کاهش دهند.
3. مصرف فیبرهای گیاهی: خوردن غذاهای پر از فیبر مانند سبزیجات و میوه ها می تواند به سلامت مثانه کمک کند.

کلام آخر

افتادگی مثانه ممکن است خیلی از کارهای روزمره مان را سخت کند، ولی با مراقبت های درست می شود وضعیت را بهتر کرد. از کنترل وزن و تقویت عضلات لگن گرفته تا استفاده از گیاه های مفید، همه این ها می توانند کمک کنند. اگر حس کردید که علائم بدتر می شود یا درمان های خانگی کافی نیستند، بهتر است که به پزشک مراجعه کنید. با رعایت نکاتی که در مقاله گفته شد و مراقبت های ساده می شود خیلی راحت تر با این مشکل کنار آمد و کیفیت زندگی را بهتر کرد.